I Komunia św.

INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DZIECI DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

Rozbudzenie i wzmocnienie życia religijnego w dużej mierze zależy od dobrego przygotowania dziecka do pierwszej Spowiedzi i Komunii Świętej.
Stanowi ono najlepsze przygotowanie religijne dziecka na całe życie. W przygotowaniu tym ukazujemy wewnętrzne powiązania pomiędzy sakramentem chrztu, pokuty i Eucharystii.

Za odpowiedni wiek do przyjęcia dziecka do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej uważa się wiek, który określa Kodeks Prawa Kanonicznego jako wiek używania rozumu (zob. kan. 913 § 1). Od tego momentu obowiązuje przykazanie, dotyczące pokuty i Komunii Świętej. Uwzględniając tradycję i praktykę katechetyczną, dzieci na ogół przystępują do Pierwszej Komunii Świętej w trzeciej klasie szkoły podstawowej.

Zgodnie z praktyką wczesnej Komunii Świętej, zalecanej przez papieża Piusa X, zezwala się na dopuszczenie do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej dzieci klas zerowych i pierwszych. Warunki dopuszczenia są następujące:

• prośba rodziców i zapewnienie o pogłębianiu religijnego wychowania dziecka;
• rozpoznanie ze strony katechetów i duszpasterza, czy dziecko jest wystarczająco rozwinięte umysłowo i posiada wymaganą wiedzę religijną.
• Zapewnienie udzielone przez rodziców obejmuje uczestnictwo dziecka w systematycznej katechezie klasy drugiej.

Do wczesnej Komunii Świętej można dopuścić dziecko będące w niebezpieczeństwie śmierci.

Dostrzega się dużą trudność w podjęciu decyzji o dopuszczeniu dziecka do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej, które wzrasta w rodzinie obojętnej religijnie i nie uczęszcza systematycznie na katechizację. W takich okolicznościach należy nawiązać kontakt z rodzicami.
Zdarzają się przypadki, że dzieci uczęszczające na katechizację, przygotowującą do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej, są nie ochrzczone. Dlatego katecheci już w pierwszych miesiącach katechizacji powinni zażądać od rodziców dzieci metryki chrztu świętego. Dla dzieci nie ochrzczonych należy zorganizować dodatkowe przygotowanie do przyjęcia sakramentu chrztu świętego (zob. Obrzędy wtajemniczenia dzieci, które osiągnęły wiek katechizacyjny w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych).
Przygotowanie do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej według programu przyjętego przez diecezję, obejmuje trzy lata katechizacji.

• pierwsze dwa lata (dzieci z klas pierwszych i drugich) stanowią dalsze przygotowanie do życia sakramentalnego;
• trzeci rok katechizacji (dzieci klas trzecich) jest zasadniczym i bezpośrednim przygotowaniem do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej.
  Odpowiedzialnym za przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii Świętej jest proboszcz parafii, na terenie której mieszka dziecko. Współodpowiedzialnymi za przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii Świętej są inni księża pracujący w parafii oraz katecheci zakonni i świeccy.
  Przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej winno odbyć się w parafii zamieszkania dziecka. Proboszcz parafii powinien uzmysłowić rodzicom dzieci przygotowujących się do Pierwszej Komunii Świętej sens i znaczenie parafii, w której ma odbyć się to ważne wydarzenie. W myśl synodalnej „Instrukcji o katechizacji” w punkcie 9a czytamy „dziecko przystępuje do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej (…) we własnej parafii;

Określenie parafii bezpośredniego przygotowania i przystąpienia dziecka do Pierwszej Komunii Świętej należy rozstrzygnąć we wrześniu, poprzedzającym roczne spotkania formacyjno-organizacyjne.
Proboszcz na pierwszym spotkaniu organizacyjnym, rozpoczynającym bezpośrednie przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej, powinien poinformować rodziców o formie przygotowania oraz określić kryteria i warunki, jakie winny spełnić dzieci przygotowujące się do przyjęcia Komunii Świętej.
Proboszcz po zasięgnięciu opinii od katechetów podejmuje decyzję o dopuszczeniu dziecka do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej na podstawie:

• systematycznej, całorocznej katechizacji szkolnej;
• systematycznej, comiesięcznej katechizacji parafialnej;
• uczestnictwa w niedzielnej Mszy Świętej i nabożeństwach;
• uczestnictwa w rekolekcjach

W wyjątkowych wypadkach, z uzasadnionych przyczyn, należy przeprowadzić egzamin.
Dziecko nie uczęszczające na katechizację i mszę św. niedzielną, nie może być dopuszczone do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej.

W przygotowaniu do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej dzieci należy uwzględnić także ich rodziców. Zachęca się rodziców (tam, gdzie to jest tylko możliwe) do brania udziału w katechizacji dzieci. Organizuje się, poza powszechnie praktykowanymi wywiadówkami, dodatkowe spotkania dla rodziców i ich dzieci w celu wytworzenia właściwej atmosfery religijnej.
Ważnym czynnikiem w kontaktach z rodzicami, zwłaszcza dziecka religijnie zaniedbanego, powinny być odwiedziny katechety w domu, w celu zapoznania się z sytuacją dziecka i w miarę możliwości udzielenia pomocy.
Przygotowanie do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej odbywa się w czasie systematycznej katechizacji szkolnej według określonego programu nauki religii zatwierdzonego przez Konferencję Episkopatu Polski.
Przygotowanie do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej odbywa się w czasie systematycznej katechizacji parafialnej według programu zatwierdzonego przez Biskupa Włocławskiego .

Dla dzieci uczęszczających do klas trzecich i ich rodziców należy zorganizować cykl nabożeństw, związanych z poświęceniem i wręczeniem pamiątek pierwszokomunijnych:

• wrzesień – nabożeństwo rozpoczynające przygotowanie;
• październik – nabożeństwo różańcowe; poświęcenie różańców;
• listopad – nabożeństwo za zmarłych;
• grudzień – udział w rekolekcjach adwentowych; poświęcenie medalików;
• luty – Msza Święta z poświęceniem świec;
• marzec – udział w rekolekcjach wielkopostnych; poświęcenie książeczek do modlitwy;
• kwiecień – nabożeństwo przygotowujące do pierwszej spowiedzi świętej; rachunek sumienia.

Przed samą uroczystością należy organizować w kościele spotkania dla dzieci i ich rodziców, poświęcone sprawom praktycznym. Celem spotkań jest zaznajomienie z przebiegiem i porządkiem uroczystości
W przygotowaniu dzieci do pierwszej spowiedzi świętej należy zwrócić uwagę na kształtowanie postawy pokuty i nawrócenia.
Pierwsza spowiedź dziecka powinna stać się dla niego zachętą i bodźcem do głębszego życia religijnego. Kapłani winni z wielką delikatnością i dobrocią podejść do dziecka, aby umożliwić mu religijne przeżycie tego sakramentu. Zaleca się, aby spowiedź ta odbywała się w ramach nabożeństwa pokutnego (zob. Obrzędy pokuty). Gdy jest duża grupa dzieci, należy wyznaczyć godziny spowiedzi dla poszczególnych mniejszych grup.
Dzień Pierwszej Komunii Świętej należy urządzać uroczyście (bez przedłużania nabożeństwa, ale i bez pośpiechu), aby dzieci i ich rodziny przeżyły ten moment z głęboką wiarą i zapamiętały na całe życie.
Uroczystość Pierwszej Komunii Świętej winna odbyć się w niedzielę lub w święto, w godzinach rannych.
Należy starannie przygotować liturgię Mszy Świętej.